زبان برنامه نویسی، از ویژگی های پشت پرده در هر نرم افزار، وبسایت یا اپلیکیشن های دیجیتالیست که ما برای استفاده های خاص از کامپیوتر آن ها را به کار می بریم. امروزه استفاده از کامپیوتر و فناوری های دیجیتال در هر صنعتی تثبیت شده است و تقریبا به عنوان یکی از ارکان اصلی هر کسب و کار دیجیتالی به شمار می روند. یکی از مهمترین مهارت هایی که دانستن و یادگیری آن در این دوره بسیار ضروری است، برنامه نویسی و اشراف به انواع زبان های برنامه نویسی است.

زبان های برنامه نویسی بسیاری در بازار وجود دارد که بسته به کاربرد و نوع مصرفی که دارند، از آن ها در طراحی و ساخت وب سایت، انواع اپلیکیشن و دیگر کارها استفاده می شود. پرسش اصلی اینجاست که کدام زبان برنامه نویسی برای افراد مبتدی و یا کسی که می خواهد به تازگی وارد حوزه برنامه نویسی شود، بهتر و آینده دار است.

معرفی انواع حوزه های برنامه نویسی

در این مقاله به معرفی زبان های آینده دار برنامه نویسی می پردازیم. هر یک از این زبان های برنامه نویسی جوانب مثبت و منفی دارند، اما در هرصورت از هر زبان برنامه نویسی جهت اهداف خاصی استفاده می شود و خاستگاه خود را دارد. پس پیش از شروع به یادگیری زبان های برنامه نویسی، تصمیم بگیرید که به کدام زمینه علاقه بیشتری را دارید؟

10 زبان برتر برنامه نویسی

پایتون/Python

جاوا/Java

جاوا اسکریپت/JavaScript

سی و سی پلاس پلاس/CوC++

سی شارپ/C#

آر/R

سوئیفت/Swift

پی اچ پی/PHP

گو یا گولنگ/Go و Golang

متلب/MATLAB

کاتلین/Kotlin

پرکاربرد ترین زبان های برنامه نویسی سال 2022

زبان برنامه نویسی پایتون (Python)

پایتون یک زبان چندمنظوره، کاربردی، سطح بالا و در عین حال ساده است. منظور از زبان سطح بالا این است که به زبان انسان نزدیک تر و در نتیجه قابل درک تر هستند. به همین خاطر برای بسیار از تازه واردهای دنیای برنامه نویسی پایتون زبان جذابی است. زیرا با یادگیری این زبان به سرعت می توانند کدنویسی را شروع کنند.

زبان های سطح پائین، به زبان ماشین بیشتر شباهت دارند و برای انسان قابل درک نیستند. بنابراین یادگیری زبان های برنامه نویسی سطح پائین به مراتب دشوار تر است.

پایتون یک زبان شئ گرا است که به دلیل دارابودن کتابخانه های گسترده، در زمینه های متنوعی مانند تحلیل داده‌ها، توسعه هوش مصنوعی، استخراج داده‌ها از وب (Web Scraping)، داده کاوی، مصورسازی داده ها، یادگیری ماشین، توسعه وب، خودکارسازی سامانه، واسط های برنامه نویسی و… کاربردهای بسیاری دارد.

بسیاری از برنامه ها و وبسایت های متداول، مانند Google, YouTube, Facebook, Reddit, NASA, Yahoo, Dropbox, Instagram و… برای توسعه سایت هایشان از زبان اسکریپتی پایتون استفاده می کنند.

یکی از سریع ترین و کوتاه ترین مسیرها برای تبدل به یک توسعه دهنده وب، شرکت در دوره های برنامه نویسی مرکز توسعه مهارت های مهندسی دانشگاه تهران است.

زبان برنامه نویسی جاوا (JAVA)

جاوا یک زبان قدرتمند با ساختاری استاندارد و یکی دیگر از زبان های چند منظوره است که برای اولین بار توسط Sun Microsystems در سال 1995 منتشر شد. جالب است بدانید که جیمز گاسلینگ و همکارانش، جاوا را با شعار«Write once, Run anywhere» طراحی کرده اند.

به این معنی که شما با یک بار کدنویسی می توانید برنامه تان را روی هر پلتفرمی اجرا کنید. چرا که این زبان شئ ‌گرا به ویژگی ماشین مجازی جاوا (JVM) مجهز است. بنابراین تفاوتی ندارد که هدفتان نوشتن برنامه برای موبایل است یا توسعه بک اند، درهر صورت جاوا کارتان را پیش می برد. طبق آمار انجمن برنامه نویسان TIOBE در بین محبوب ترین زبان‌ های برنامه نویسی، جاوا در رتبه اول قرار دارد.

از جمله وب سایت هایی که از این زبان استفاده می کنند NASA, Google, Netflix, LinkedIn, Amazon, Mindcraft, Spotify, Uber و… می باشند.

زبان برنامه نویسی سی و سی پلاس پلاس (C و C++)

زبان C یک زبان چندمنظوره و سطح میانی می باشد و یکی از قدرتمندترین های دنیای برنامه نویسی است. قدرت و محبوبیت این زبان سبب شد که مهندسین درباره تولید زبان های جدیدی برپایه ی زبان C نیز فکر کنند. به این ترتیب در سال 1980، سی پلاس پلاس (C++) به عنوان فرزند خانواده C پا به عرصه برنامه نویس گذاشت و در سال 2000 هم با به وجود آمدن سی شارپ (# C) این خانواده بسیار گسترده تر شد.

مهم ترین ویژگی هایی که زبان C++ را از C متمایز می کند، ساختار شئ گرایی و استفاده از کلاس است. علاوه بر این، زبان C++ بیشتر نزدیک به زبان سطح بالاست.

نرم افزارهایی مانند Adobe و وب سایت هایی مانند Google, Microsoft و مرورگر Firefox از زبان های C و C++ برای توسعه خود استفاده می کنند.

زبان برنامه نویسی سی شارپ (C#)

C# نیز یک زبان چندمنظوره و شئ گراست. شرکت مایکروسافت این زبان کاربردی را وارد دنیای برنامه نویس ها کرد. زبانی که سال به سال و نسخه به نسخه به روز می شود و قابلیت های جدیدی پیدا می کند. بی علت نیست که در فهرست انجمن TIOB، زبان سی شارپ توانسته در بین این همه زبان برنامه نویسی، رتبه چهارم را به دست آورد.

C# یک زبان سطح بالاست که برای شروع برنامه نویسی انتخاب بسیار مناسبی است. زیرا زبانی قدرتمند، فراگیر و کاربردیست و یادگیری اش نسبتاً آسان است.

وب سایت هایی که از زبان C# استفاده می کنند، شامل Microsoft, VisualStudio, stackoverflow و Myspace می شود.

زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت (JavaScript)

جاوا اسکریپت یک زبان تفسیری و سطح بالاست که توسط شرکت Netscape و با نام Livescript به جمع زبان های برنامه نویسی پیوست.

یکی از مهم ترین مزایای یادگیری جاوااسکریپت این است که، به آسانی می توانید از کتابخانه ها و فریم ورک های قدرتمندی مانند Nodejs, React, React Native و Electron استفاده نمائید. چرا که همه این فریم ورک های قدرتمند مبتنی بر زبان جاوا اسکریپت هستند.

علاوه بر این اگر به زبان های نشانه گذاری HTML و CSS مسلط باشید، مطمئناً یادگیری جاوا اسکریپت برای شما بسیار ساده تر خواهد شد. قدرت و کاربردهای فراوان جاوا اسکریپت، این زبان را به یکی از محبوب ترین زبان های برنامه نویسی تبدیل نموده است.

حال ممکن است پرسشی پیش بیاید که آیا جاوا و جاوا اسکریپت شباهتی با هم دارند؟

در جواب باید گفت که خیر، این تشابه اسمی ممکن است بسیار‌ی را به اشتباه بیاندازد. اما باید بدانید که این دو زبان کاملاً متفاوت بوده و جز تشابه اسمی، از نظر مفهومی و ساختاری‌ هیچ شباهتی با یکدیگر ندارند.

وب سایت های معروفی که از این زبان برنامه نویسی استفاده می‌کنند، شامل Google, YouTube, Facebook, Wikipedia, Yahoo, Amazon, QQ, Twitter, LinkedIn می باشند.

زبان برنامه نویسی پی اچ پی (PHP)

PHP یک زبان اسکریپت نویسی قدرتمند و متن باز است که هدف اصلی اش طراحی وب سایت های داینامیک می باشد. این زبان برنامه نویسیِ بک اند ویژگی های شئ گرایی، انعطاف پذیری و مقیاس پذیری را داراست.

پی اچ پی از فریم ورک های گسترده ای مانند لاراول (Laravel) و سیمفونی (Symphony) پشتیبانی می کند. از طرف دیگر نزدیک به 80% از بازار وب در دستان PHP قرار گرفته و یکی از پرکاربردترین سیستم این روزها یعنی سیستم مدیریت محتوای وردپرس، مبتنی بر زبان PHP است.

وب سایت هایی که از این زبان برنامه نویسی برای توسعه خود استفاده می کنند شامل Yahoo, Facebook, Wikipedia, Tumblr, WordPress, iStockPhoto می شود.

زبان برنامه نویسی گو (Go)

گو یک زبان چندمنظوره، متن باز، شئ گرا و سطح پایین است. خوب است بدانید که کلمه گولنگ (Golang) از عبارت Go Language گرفته شده است.

این زبان برنامه نویسی در سال 2009 به صورت آزمایشی و در سال 2012 به صورت رسمی توسط گوگل به دنیا عرضه شد. یک زبان مدرن که برای پاسخگویی به نیازهای روز برنامه نویسان طراحی شده است.

زبان نسبتاً جدید Go، قدرت و سرعت زبان C و سادگی Python را با هم ترکیب کرده است و به این ترتیب توانسته طیف وسیعی از اپلیکیشن ها را پوشش دهد. Go همچنین قدرت بالایی در زمینه علوم داده ای (Data science) دارد و فریم ورک های بسیاری مانند Beego و Revel را در اختیار برنامه‌نویسان قرار می دهد.

بسیاری از شرکت‌های بزرگ مانند گوگل، یوتیوب، BBC، Soundcloud، Airbrake و… برای توسعه سیستم های بک اند این زبان متن باز را به کار میگیرند. البته علاوه بر توسعه بک اند، گو در زمینه وب، سرور و شبکه هم کارایی دارد.

شرکت هایی مانند Google, Netflix, Uber, Twitch, Dailymotion, MongoDB, Dropbox, Soundcloud از زبان Go برای توسعه خود استفاده می کنند.

زبان برنامه نویسی R

از این زبان متن باز معمولاً برای تحلیل داده‌ها و انجام محاسبات آماری مانند مدل سازی خطی و غیرخطی، رده بندی، خوشه بندی، آزمون‌های کلاسیک آماری و… استفاده می شود.

این زبان در ترسیم نقشه و نمودار و همچنین نمایش گرافیکیِ داده های آماری بسیار توانمند است. برای همین هم در بین مهندسین آمار و دانشمندان علوم داده حسابی محبوب شده و از سایر رقبایش مانند SPSS, MATLAB و SAS جلو زده است. این زبان برنامه نویسی محیط ساده‌ای دارد و روی سیستم‌عامل‌های مختلفی مانند لینوکس، ویندوز و مک قابل اجراست. جالب اینجاست که در محیط R می‌توانید کدهای زبان C, C++, Visual Basic و Fortran را هم فراخوانی کنید. R از فریم ورک‌های چندمنظوره ی متنوعی هم پشتیبانی می کند.

زبان برنامه نویسی سوئیفت (Swift)

در سال 2014، شرکت اپل در کنفرانس جهانی توسعه دهندگان اپل (WWDC) از یک زبان اختصاصی به نام سوئیفت Swift رونمایی کرد. هدف شرکت اپل توسعه‌ WatchOS, iOS و TVOS ساده تر، با نگارش کوتاه تر و با امنیت بیشتری نسبت به زبان Objective-C بود. تا الان هم زبان متن باز سوئیفت به عنوان یکی از امن ترین زبان های برنامه نویسی شناخته می شود. جالب اینکه زبان برنامه نویسی سوئیفت عصاره ای از زبان های پایتون، روبی، Haskell, RUST, Objective-C,C# و CLU و بسیار‌های دیگر می باشد. از آن جایی که محصولات اپل با استقبال روز افزون مواجه است، به نظر نمیرسد کسی از یادگیری زبان سوئیفت پشیمان شود. اگر در زمینه طراحی وب تجربه داشته باشید، یادگیری این زبان برایتان بسیار ساده خواهد بود.

زبان برنامه نویسی متلب (MATLAB)

در آخر می رسیم به متلب، که یک ابزار تحلیلی آماری است و به ‌منظور تحلیل داده در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد. به طور گسترده در پردازش تصویر نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

میلیون ها مهندس و دانشمند در صنعت و دانشگاه در سراسر دنیا از MATLAB استفاده می کنند. شما می توانید از MATLAB برای طیف وسیعی از برنامه ها، از جمله یادگیری عمیق ماشین، پردازش سیگنال و ارتباطات، پردازش تصویر و فیلم، سیستم های کنترل، آزمون و اندازه گیری، محاسبات مالی و محاسبات زیستی استفاده کنید. با استفاده از MATLAB می توان داده ها را تجزیه و تحلیل نمود و به طراحی برنامه، مدل ها و توسعه الگوریتم ها پرداخت.

از این زبان در وب سایت هایی مانند double Slash, AMD, Broadcom, Diffbot, ADEXT, Empatica استفاده شده که البته نسبت به دیگر زبان ها و وب سایت ها خیلی شناخته شده نیستند.

زبان برنامه نویسی کاتلین (Kotlin)

زبان کاتلین در سال 2011 توسط کمپانی JetBrains رونمایی شد و اولین ورژن پایدار(Stable) آن در سال 2016 به نام ورژن 1.0 ارائه شد. کاتلین یک زبان قدرتمند و شئ گرا است که قصد دارد از جاوا بهینه تر عمل کند و برنامه نویسان جاوا را به مهاجرت تدریجی به این زبان وادار کند. گوگل در سال 2017 رسماً این زبان را به عنوان زبان دوم برنامه نویسی اندروید معرفی نمود. این زبان برای توسعه اپلیکیشن های اندروید، یک انتخاب مناسب است.​

نتیجه گیری

در مقاله های پیشین توضیح دادیم که برنامه نویسی چیست؟ و حوزه های مختلف آن کدامند؟ در صورتی که تا به اینجا ایمن مطالب برای شما مفید واقع شده، مارا در ادامه این مسیر همراهی نمایید. پیشاپیش از درج نظرات و پیشنهادات سازنده شما در بخش نظرات کمال تشکر را داریم.